Een medische verklaring over de wilsbekwaamheid volgt na een wilsbekwaamheidsonderzoek. Het betreft een schriftelijke verklaring door een arts opgesteld met een op medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking tot de patiënt en diens gezondheidstoestand.
Bij het aanvragen en afgeven van een medische verklaring zijn, deels aan de hand van jurisprudentie zijn de volgende kwaliteitscriteria van belang:
1. Er moet een relevante en gerichte vraagstelling zijn.
Om misverstanden te voorkomen wordt alleen een schriftelijke aanvraag (met relevante vraagstelling) voor een medische verklaring in behandeling genomen. Voor juridische procedures zoals aanvragen van een curatorschap, mentorschap of een onderbewindstelling zal de rechtbank / notaris schriftelijk verzoeken om een medische verklaring via de aanvrager. Bij verzoeken met een andere doelstelling, zoals een vakantie aanvraag, vervoersvergoeding, annuleringsverzekering of levensverzekering etc. zal doorgaans een relevante vraagstelling door een medisch adviseur van de organisatie of verzekeringsmaatschappij opgesteld dienen te worden.
2. De arts moet voldoende deskundig zijn tenaanzien van de vraagstelling.
Voor de groep van patiënten, zijnde kwetsbare ouderen en chronisch zieken met complexe problematiek, zal bijvoorbeeld de specialist ouderengeneeskunde de benodigde deskundigheid bezitten. Bij verzoeken met een andere doelstelling, zoals een vakantieaanvraag, vervoersvergoeding, annuleringsverzekering of levensverzekering etc. hangt het van de specifieke vraagstelling af of een specialist ouderengeneeskunde in deze gevallen voldoende deskundigheid heeft om een verklaring op te stellen.
3. De methode van onderzoek en wijze van rapportage moeten voldoen aan de professionele norm.
Bijvoorbeeld bij een medische verklaring in het kader van een onderbewindstellinging/ mentorschap/ondercuratelestelling. Stapsgewijs worden de volgende items onderzocht: bewustzijn, gehoor, spreken, communicatie, gezichtsvermogen, geheugen, begrip/beoordelingsvermogen, motoriek en mobiliteit. Bij alle items wordt aangegeven of er beperkingen zijn en wat de prognose is. Vanuit deze gegevens over de beperkingen wordt de conclusie getrokken in hoeverre iemand zelf in staat is om zijn belangen (vermogensrechtelijk en/of wat betreft gezondheid) te behartigen. Vervolgens wordt deze conclusie toegelicht aan de hand van een aantal praktische en relevante voorbeelden met betrekking tot het behartigen van deze vermogensrechtelijke of
gezondheidsbelangen.
4. De betrokkene wordt geïnformeerd en gebruik van gegevens en onderzoek gebeurt alleen met toestemming van of namens de betrokkene (samen informed consent).